Ik las onlangs een post met de boodschap: “Je bent niet kapot, je bent al heel. Je hoeft niet te helen.”
Het klinkt vriendelijk, bijna troostend. Maar het is gevaarlijk en wetenschappelijk onhoudbaar.
Bij nadere beschouwing is dit een gevaarlijke simplificatie die voorbijgaat aan decennia aan wetenschappelijk onderzoek naar trauma en psychische problematiek.
- Trauma is geen “les” of “trigger”
Trauma wordt in de tekst gereduceerd tot een les of een boodschap die je “persoonlijke systeem” wakker wil schudden. Dat is een spiritueel-ideologische bewering, maar geen wetenschappelijke.
Onderzoek (van o.a. Judith Herman, Bessel van der Kolk, Ruth Lanius) laat juist zien dat trauma blijvende veranderingen in het brein, het zenuwstelsel en het lichaam kan veroorzaken. Het gaat om meetbare effecten op de hippocampus, de amygdala en het stresshormoonsysteem (HPA-as). Dit is geen metafoor of “les”, maar harde biologie.
- “Je hoeft niet te helen” is ronduit gevaarlijk
De auteur stelt: “Je hoeft niet te helen. Je hoeft niet te verwerken. Je hoeft het niet opnieuw te voelen.”
Wetenschappelijk onderzoek laat juist zien dat trauma niet verwerken vaak leidt tot chronische klachten: PTSS, complex PTSS, depressie, dissociatie, verslaving en lichamelijke stressziekten.
Het negeren van trauma betekent meestal dat het zich op andere manieren uit: nachtmerries, hyperalertheid, relationele problemen en zelfs verhoogde kans op hart- en vaatziekten. Therapie en verwerking zijn daarom geen “verdienmodel” maar bewezen werkzame interventies die levenskwaliteit en levensverwachting verhogen.
- Het idee dat je “al heel bent” is een ontkenning van lijden
Mensen met trauma worstelen vaak jarenlang met de vraag: “Ben ik gek? Waarom lukt het me niet gewoon om verder te gaan?”
Hen vertellen dat ze “al heel zijn” kan voelen als gaslighting: hun pijn en klachten worden niet erkend. Het suggereert dat als zij zich nog kapot voelen, het hun eigen schuld is, omdat ze blijkbaar het verkeerde geloof aanhangen. Dat versterkt schaamte en isolement precies de gevoelens die trauma al in stand houden.
- “Persoonlijke ontwikkelingsindustrie” is niet hetzelfde als therapie
De tekst zet alle therapeuten, coaches en hulpverleners weg als profiteurs met een verdienmodel. Dat is niet alleen respectloos, het is ook feitelijk onjuist.
Evidence-based traumatherapieën zoals EMDR, NET (Narratieve Exposure Therapie) en traumagerichte cognitieve gedragstherapie zijn uitgebreid onderzocht in RCT’s (Randomized Controlled Trials) en opgenomen in internationale richtlijnen (o.a. WHO, APA, NICE). Ze zijn niet bedacht om mensen afhankelijk te maken, maar juist om mensen zelfstandiger en vrijer te laten functioneren.
- Spiritual bypassing als sluipend gevaar
Wat hier gebeurt is een klassiek voorbeeld van spiritual bypassing: pijn en lijden worden niet werkelijk onder ogen gezien, maar weggemoffeld onder een spirituele dekmantel. Het klinkt als bevrijding, maar leidt vaak tot onderdrukking van emoties, ontkenning van klachten en uitstel van écht herstel.
De boodschap “Je bent niet kapot, je bent al heel” klinkt vriendelijk, maar is wetenschappelijk onverantwoord en kan schadelijk zijn.
Trauma ís een verwonding psychisch én lichamelijk. En verwondingen verdienen zorg, erkenning en behandeling. Het negeren of wegpoetsen ervan maakt mensen niet vrij, maar houdt hen gevangen in hun klachten.
Echte heling komt niet uit ontkenning, maar uit erkenning. Uit de moed om te voelen, te verwerken, te doorwerken, ondersteund door methoden waarvan bewezen is dat ze werken.
Reactie plaatsen
Reacties