Voor wie zich niet kon beheersen en het Nederlandse recht

Er is ook iets ontroerends in de vergevingsgezindheid. Hoe mensen zeggen: “Iedereen maakt fouten.” Alsof een fout is wat je maakt als je de verkeerde afslag neemt. Niet als je iemands lichaam binnendringt zonder toestemming. Niet als je een kind dwingt tot zwijgen. Niet als je iemand voor de rest van zijn of haar leven opzadelt met een taal die alleen nog fluistert.
En ja, we moeten ook praten over herstel. Over hoe daders begeleid moeten worden. Hoe belangrijk het is dat zij ook een proces mogen doormaken. Hoe we moeten oppassen voor demonisering.
Maar weet u? Misschien is demonisering niet het grootste risico. Misschien is het grotere risico dat we te beleefd blijven. Te genuanceerd. Dat we zó graag de complexiteit willen zien, dat we vergeten dat sommige dingen helemaal niet complex zijn.

Soms is iets gewoon misbruik. Gewoon verkrachting. Gewoon machtsmisdrijf. Gewoon pedoseksueel geweld.

Gewoon. Gewoon. Gewoon .En nee, niet iedereen is een monster. Maar wat is dat voor troost? Dat iemand die iets gruwelijks deed, ook aardig kan zijn? Ook kinderen heeft? Ook aan yoga doet?Laat me helder zijn: wie een ander tot voorwerp maakt, wie misbruik maakt van onmacht, van leeftijd, van verwarring, van dronkenschap, van afhankelijkheid, die is geen vergissing. Die is een keuze. Een keuze waarvoor een ander levenslang moet dragen wat de dader allang is vergeten. En dus, aan al diegenen die zich niet konden beheersen, die achteraf spraken van spijt maar vooraf nooit stopten, dit is voor jullie.
We zien jullie. We horen de stilte waarin je je verschuilt. We zien de levens die je verstoord hebt, de lichamen die zich niet meer veilig voelen, de nachten die nooit meer rustig zijn geworden.
En we zullen blijven spreken.
Niet met haat, want haat verdooft.
Maar met woede die helder is. Met taal die niet meer fluistert.
En met een waarheid die jullie hopelijk nooit meer ontloopt.

Voor de slachtoffers; sommige dingen kún je je niet afsluiten.
En sommige dingen vallen niet goed te maken. Jullie dragen pijn die je nooit hebt gekozen.
Er is jullie iets aangedaan, met geweld, met dwang, met stilte, en daar nu nog steeds de gevolgen van dragen. In je lichaam, in je geest, in je relaties, in je vertrouwen in de wereld.
Sommigen van jullie verloren iemand. Aan een dader. Aan een systeem dat niet beschermde. Aan een nacht, een moment, een daad die nooit had mogen gebeuren.
Anderen van jullie zijn er nog. Maar met wonden die onzichtbaar blijven voor wie niet wil kijken. Jullie zijn overlevers.
Maar overleven is geen opluchting. Het is geen prijs, geen beloning. Het is werk. Dag na dag.
En dan is er ook nog dat andere onbegrip: dat van een samenleving die soms harder lijkt voor slachtoffers dan voor daders. Die vraagt of je het wel zeker weet. Of je het niet anders hebt beleefd. Of je er nog ‘last van hebt’. Die alles wil benoemen in juridische termen, maar vergeet hoe persoonlijk de pijn is.

Het rechtssysteem zegt: een straf moet proportioneel zijn. Maar jullie weten: het lijden is dat nooit.

Een dader komt vrij. En jullie blijven achter. Met de scherven. Met de angst. Met de eenzaamheid van een wereld die verdergaat alsof niets gebeurd is.
We zeggen vaak: “Je moet het een plek geven.” Maar niemand vertelt erbij dat het een plek is die brandt, die ademt, die elke dag weer aanwezig is. Die plek geef je niet, die plek wordt je afgenomen.
Wat jou is aangedaan was onmenselijk. Het was fout. Het was onrecht. En het zou het systeem moeten spijten dat er niet eerder, niet krachtiger, niet helderder is opgestaan.

• Jij had beter verdiend.
• Je had veiligheid verdiend.
• Je had geloofd moeten worden.
• Je had beschermd moeten worden.
• Je had niet jezelf hoeven verdedigen tegenover vragen die de dader nooit kreeg.

En laten we eerlijk zijn: soms is rechtvaardigheid te laat. Of te klein. Of te slap. Dan voelt de rechtszaal niet als een plek van heling, maar als een herhaling van je kwetsbaarheid. Dan worden je woorden gewogen, niet gehoord. Dan wint de nuance het van de waarheid.
Daar mogen we ons nooit bij neerleggen.
Dat wat jou is overkomen was nooit jouw schuld!. Het had nooit jouw last had mogen zijn. En dat het jouw kracht is, jouw waardigheid, jouw leven, dat de maatschappij en het systeem eraan herinnert waar menselijkheid werkelijk begint: in het luisteren naar wie pijn heeft, en het weigeren weg te kijken.
Want zolang we dat blijven doen, is er hoop. Hoop dat de wereld veiliger wordt. Niet perfect. Maar veiliger.
Niet stil. Maar eerlijk.
Niet hard. Maar rechtvaardig.
Herdenk voor wie er niet meer zijn.
Wees begripvol, geduldig en vol respect voor wie leeft met het ondenkbare.